Badania wskaźników religijności przeprowadza się raz w roku w wybraną niedzielę października lub listopada w każdej z 10,5 tys. parafii w Polsce. Prowadzi je już od wielu lat Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, który zbiera i analizuje dane przekazywane przez parafie. Zgodnie z wytycznymi termin realizacji badania nie powinien wypadać w okresie wakacyjnym, świąteczny, mrozów lub innych czynników zaburzających pomiar tj. zwiększających lub zmniejszających frekwencje osób w kościołach. W 2023 roku liczenie wiernych odbyło się 22 października.
Dla określenia wiarygodności uzyskiwanych w ten sposób danych, przeprowadza się jeszcze badania kontrolne w wybranych parafiach, niezależnie od tych, które organizuje proboszcz. Długi czas oddzielający moment zbierania danych od ich publikacji wynika przede wszystkim z tego, że dane zbierane są z użyciem papierowych formularzy. Aby przyśpieszyć ten proces, od 2023 roku uruchomiono system „e-dominicantes”, który umożliwia przekazywanie danych elektronicznie. Dwa lata temu skorzystały z niego jednak tylko cztery diecezje.
Mniej uczniów chodzi na religię, a do kościoła uczęszcza więcej kobiet
W statystykach za 2023 rok widoczna jest utrzymująca się tendencja spadkowa dotycząca liczby chrztów, co jest powiązane ze zmniejszającą się statystyką dotyczącą urodzeń, bierzmowań oraz zawieranych ślubów. W przypadku pierwszego z sakramentów, włączającego do wspólnoty Kościoła katolickiego, to w archidiecezji poznańskiej różnica wynosi tysiąc, a w przypadku diecezji kaliskiej - 800 ochrzczonych. Jeszcze bardziej drastyczny spadek nastąpił wśród bierzmowanych. Różnica pomiędzy 2022 a 2023 rokiem w diecezji kaliskiej wyniosła 2,5 tysiąca.
reklama
145.898 małżeństw zostało zawartych w całej Polsce w 2023, w tym 77.244 w Kościele katolickim (52,9%).
Statystyka wskazuje również na to, że mniej uczniów uczęszcza na lekcje religii. Dotyczy to zwłaszcza szkół ponadpodstawowych. Badania ponownie potwierdziły to, co można zauważyć na co dzień w kościołach, czyli że wśród osób praktykujących przeważają kobiety. W diecezji kaliskiej panie stanowiły 59,71% osób obecnych na mszach św., a w archidiecezji poznańskiej - 60,14%.
reklama
Opublikowane w roczniku ISKK dane dotyczą tzw. „dominicantes”, czyli osób uczestniczących w niedzielnych mszach św. w odniesieniu do ogólnej liczby wszystkich zobowiązanych oraz „communicantes”, którym określa się przystępujących do Komunii św. w takim samym kontekście. Liczbę zobowiązanych do uczestnictwa w niedzielnej mszy św. określono w 1980 roku, gdy przeprowadzano pierwsze badania statystyczne, na 82 % populacji katolików (osób ochrzczonych z wyłączeniem tych, które dokonały apostazji, czyli formalnego aktu wystąpienia z KK) zamieszkujących dany obszar, np. parafię czy diecezję. Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego z obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Eucharystii zwolnione są m.in. osoby starsze, chore, rodzice opiekujący się małymi dziećmi i najmłodsi do lat 7. Według obliczeń stanowi to 18 %.
Na przestrzeni 43 lat liczba osób na mszach św. zmiejszyła się blisko o połowę
Aby precyzyjniej przedstawić przemiany polskiej religijności, w najnowszym roczniku ISKK wprowadzono jeszcze dodatkowy wskaźnik - „communicantes względny”, który informuje o procencie osób przyjmujących Komunię św. w trakcie niedzielnych mszy św. względem liczby osób obecnych na mszy św. Jak podkreślają autorzy raportu, w perspektywie ostatnich lat widać, że rośnie w Polsce liczba katolików, którzy w pełni uczestniczą w Eucharystii, ponieważ czynnik ten w 2015 roku wynosił 42,8, a w 2023 roku - 48,3.
Z danych zebranych na przestrzeni ponad 40 lat widać, że w tym czasie zmniejszyła się o blisko połowę liczba osób uczestniczących we mszach św., ale wzrosła i to znacznie właśnie liczba osób przyjmujących w trakcie niej Komunię św.
Wskaźniki dominicantes i communicantes w 2023 r.
diecezja kaliska 31,99 (2022 - 32,6) 15,57 (2022 - 15,6)
archidiecezja poznańska 27,34 (2022 - 27,2) 13,95 (2022 - 13,5)
Wskaźniki dominicantes i communicantes w wybranych latach z okresu 1980-2023 w skali całego kraju
2023 29,02% 14,02%
2022 29,5 13,9
2021 28,31 12,9
2020 BRAK DANYCH (okres pandemii)
2019 36,9 16,7
2018 38,2 17,3
2017 38,3 17,0
2008 40,4 15,3
2000 47,5 19,4
1990 50,3 10,7
1980 51,0 7,8
Procent uczniów uczęszczających na lekcje religii we wszystkich typach placówek edukacyjnych w roku szkolnym 2023/2024
diecezja kaliska 87,8 (2022/2023 - 91,5%)
archidiecezja poznańska 73,6 (2022/2023 - 78,2%)
Liczba parafii (diecezjalnych i zakonnych)
kaliska 283 (268 i 15)
poznańska 416 (392 i 24)
Liczba księży inkardynowanych (przypisanych do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego) w 2023 r.
kaliska 476 (2022 - 483)
poznańska 706 (2022 - 711)
Liczba księży posługujących duszpastersko w parafiach za 2023 r.
kaliska 416 (2022 - 422)
poznańska 597 (2022 - 571)
Liczba kleryków w seminariach w 2023 r.
kaliska 20 (2022 - 23)
poznańska 30 (2022 - 37)
Liczba udzielonych sakramentów chrztu według diecezji w 2021, 2022, 2023 r.
kaliska 7.607 6.935 6.127
poznańska 17.240 16.205 15.204
Liczba udzielonych sakramentów I Komunii św. według diecezji w 2021, 2022, 2023 r.
kaliska 7.933 7.989 7.846
poznańska 15.000 14.000 14.000
Liczba udzielonych sakramentów bierzmowania według diecezji w 2021, 2022 i 2023 r.
kaliska 8.771 9.167 6.674
poznańska 12.000 11.000 10.000
Liczba zawartych sakramentów małżeństwa według diecezji w 2021, 2022, 2023 r.
kaliska 2.666 2.394 2.033
poznańska 1.905 1.712 1.411
ZOBACZ RÓWNIEŻ
reklama
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.