W obozie koncentracyjnym w Dachau zawierzyli swoje życie św. Józefowi. Dzisiaj rocznica wyzwolenia

Księża polscy uwięzieni w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau tuż przed zakończeniem wojny, obawiając się likwidacji obozu przez hitlerowców i dokonania zagłady wszystkich uwięzionych, w kwietniu 1945 r. postanowili zawierzyć swoje życie i życie współwięźniów św. Józefowi. Ponad 800 osób duchownych i świeckich dobrowolnie oddało się wówczas Świętemu Józefowi pod opiekę, prosząc za Jego wstawiennictwem o cud ocalenia.

Po wyzwoleniu obozu za przyczyną św. Józefa, Księża wypełniali swoje ślubowanie i pielgrzymowali do Kalisza co roku w dniu 29 kwietnia. W kaliskim Sanktuarium sprawowali u stóp Patrona Kościoła Powszechnego Najświętszą Ofiarę i składali podziękowanie za cud ocalenia. Gdy większość spośród nich zmarła, biskup Ignacy Jeż, pełniący funkcję przewodniczącego Komitetu Polskich Księży Byłych Więźniów Obozów Koncentracyjnych, wystąpił do Konferencji Episkopatu Polski z prośbą, aby w miejsce ich corocznych pielgrzymek w kaliskim Sanktuarium odbywały się ogólnopolskie obchody Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego. Prośba ta została przyjęta i od 2005 r. do Kalisza przybywają delegacje z różnych diecezji w Polsce na uroczystości upamiętniające męczeństwo polskich duchownych w latach II wojny światowej, a także tych zamordowanych w czasach reżimu komunistycznego.

Jednym z ocalonych więźniów był pochodzący z Wilkowyi ksiądz biskup Franciszek Jedwabski, który pełnił funkcję zastępcy prezesa Przedstawicielstwa Polskiego Rzymskokatolickiego Duchowieństwa w Dachau.

"Komitet, o którym mowa w powyższym fragmencie, został powołany do życia na kilka tygodni przed wyzwoleniem obozu, kiedy to wraz ze zbliżaniem się wyzwolicieli rosła wśród więźniów obawa, czy Niemcy nie będą chcieli zlikwidować świadków ich rozlicznych zbrodni. Po dyskusjach i naradach polscy kapłani i świeccy zadecydowali, że obecni w obozie Polacy dokonają aktu oddania się pod opiekę św. Józefa w Kaliszu, będą szerzyć kult tego świętego, a także stworzą wspólnymi siłami Dzieło Miłosierdzia, polegające na opiece nad sierotami po rodzicach zmarłych w więzieniach i obozach hitlerowskich. Podkreślano przy tym zupełną dobrowolność podjęcia tych postanowień. Uchwalono, że dokonanie tego zbiorowego aktu nastąpi dnia 22 kwietnia, tj. w uroczystość Opieki Św. Józefa. Umówiono się też, że gdyby zaszły jakieś przeszkody udaremniające dopełnienie aktu zbiorowego, każdy dokona go osobno według ustalonego wcześniej tekstu, który miał być rozdany wszystkim chętnym. Zanim doszło do tego niecodziennego wydarzenia, chcąc jak najlepiej przygotować do niego zarówno księży, jak i świeckich, wygłoszono szereg konferencji i pogadanek oraz odprawiono nowennę do św. Józefa, w trakcie której modlono się o „cud wyzwolenia”. Dnia 22 kwietnia o godzinie 830 ks. kanonik Franciszek Jedwabski odprawił sumę, w trakcie której odmówiono tekst oddania się w opiekę św. Józefowi. Modlitwy zostały wysłuchane, i już 29 kwietnia obóz wyzwoliły wojska amerykańskie. Charakterystyczne, że gdy zebrani na placu apelowym więźniowie zaczęli skandować „dziękujemy, dziękujemy”, amerykański oficer odpowiedział: „Nie dziękujcie nam, ale Bogu” (F. Korszyński, op. cit., s. 122). Po latach uwolnieni więźniowie uświadomili sobie jak wiele racji było w słowach owego oficera, gdy powszechnie znany stał się rozkaz Himmlera przesłany do Dachau jeszcze 14 kwietnia, w którym Reichsfürer instruował, że: O oddaniu obozu nie może być mowy. Obóz należy natychmiast ewakuować. Żaden więzień nie może dostać się żywy w ręce nieprzyjaciela. Warto również wspomnieć, że jeszcze 29 kwietnia jednostki dywizji SS „Viking” próbowały, bez powodzenia, odbić obóz z rąk Amerykanów. Należy też w tym miejscu podkreślić, że po wojnie wielokrotnie bp Franciszek Jedwabski uczestniczył w spotkaniach dachauczyków i angażował się w działania mające na celu wypełnienie złożonych w obozie zobowiązań, a po śmierci ks. bp. Korszyńskiego przejął de facto kierownictwo nad grupą księży, byłych więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych, reprezentując m.in. ich interesy przed niemieckimi sądami" - piszew w swoim artykule opublikowanym na portalu historiajarocina.pl  dr hab. Konrad Białecki z Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu oraz Instytutu Historii UAM. 

Wśród kapłanów, którzy nie przeżyli Dachau są m.in. kapłani, którzy pełnili posługę na terenie Ziemi Jarocińskiej - ksiądz Jan Nepomucen Chrzan - proboszcz z Żerkowa i Aleksy Sobaszek - proboszcz z Siedlemina. Obaj znaleźli się wraz z pochodzącym z Łowęcic werbistą bratem Grzegorzem Bolesławem Frąckowiakiem, który został ścięty 5 maja 1943 roku w Dreźnie, znaleźli sie w gronie 108 męczenników z okresu II wojny światowej, którzy w czerwcu 1999 roku zostali ogłoszeni błogosławionymi przez papieża Jana Pawła II.

Głównym punktem obchodów będzie Msza św. w Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu pod przewodnictwem ks. bpa Grzegorza Suchodolskiego z Siedlec w dniu 29 kwietnia  o godz. 12.00. W tym roku pierwsza część uroczystości odbywała się w sobotę 24 kwietnia w Ociążu, w parafii Narodzenia NMP, z której pochodził bł. Władysław Mączkowski, kapłan-męczennik KL Dachau. Dodatkowo w dniach 27-28 kwietnia 2021 r. będzie tam 24-godzinna modlitwa za Kościół, Ojczyznę, Pasterzy oraz o nowe powołania kapłańskie i zakonne; prowadzona w łączności duchowej przez Akcję Katolicką Diecezji Kaliskiej. Wczoraj wieczorem w kaliskim w Kaplica Męczeństwa i Wdzięczności w podziemiach kaliskiej bazyliki odprawiona została Eucharystia w intencji polskich Kapłanów-Męczenników. Koncelebrze przewodniczył ks. prof. UAM Michał Kieling. Z racji trwającej pandemii organizatorzy zachęcają do szczególnej duchowej łączności w tym dniu z kaliskim sanktuarium i włączenie się w modlitwę za pośrednictwem transmisji diecezjalnej telewizji internetowej „Dom Józefa” (www.domjozefa.tv).   

29 kwietnia 2021 r.
godz. 11.15 - otwarcie wystawy o Kapłanach-Męczennikach II wojny światowej
godz. 11.25 - prezentacja multimedialna o Kapłanach-Męczennikach II wojny światowej
godz. 11.50 - powitanie uczestników ogólnopolskich obchodów Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego przez ks. prał. Jacka Plotę, kustosza Narodowego Sanktuarium Świętego Józefa
godz. 12.00 - Eucharystia koncelebrowana pod przewodnictwem ks. bpa Grzegorza Suchodolskiego, biskupa pomocniczego diecezji siedleckiej

Szanowni Internauci. Komentujcie, dyskutujcie, przedstawiajcie swoje argumenty, wymieniajcie poglądy - po to jest nasze forum i możliwość dodawania komentarzy. Prosimy jednak o merytoryczną dyskusję, o rezygnację z wzajemnego obrażania, pomawiania itp. Szanujmy się, również w sieci.