22,5 litra krwi pozyskano w trakcie niedzielnej akcji „Podziel się życiem” zorganizowanej w salkach dolnego kościoła franciszkanów w Jarocinie. Wkrótce akcja szukania dawców szpiku!
Dawcami krwi zostało 19 kobiet i 31 mężczyzn. Aż 11 osób, w tym 9 pań, oddawało krew po raz pierwszy. Akcję przeprowadziła ekipa z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kaliszu.
Dodatkowo można było zarejestrować się jako potencjalni dawcy szpiku. Z tej możliwości skorzystało 14 osób. Niedzielną akcję zorganizował Klub Honorowych Dawców Krwi działający przy zarządzie rejonowym Polskiego Czerwonego Krzyża w Jarocinie. - Krwiodawcy mówili nam, żeby takie jednorazowe akcje organizować regularnie, cztery razy w roku. Dla wielu osób niedziela jest jedynym dniem, w którym mogą oddać krew. Zdarza się bowiem, że pracodawcy niezbyt chętnie chcą się zgodzić na wolny dzień - podkreśla Tadeusz Zajdler, prezes zarządu rejonowego PCK w Jarocinie.
Najbliższa akcja, podczas której można będzie oddać krew, odbędzie się w piątek 30 września w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 (godz. 9.00 - 13.00). Dzień później, w sobotę 1 października w godz. 11.00 - 13.00 na terenie spółki Jarocin Sport można będzie oddać próbkę krwi do badań dla banku potencjalnych dawców szpiku.
Kto może być dawcą szpiku?
Dawcą szpiku może zostać osoba pomiędzy 18. a 55. rokiem życia, która nie jest obciążona chorobami genetycznymi, dziedzicznymi i przewlekłymi. Preferowani są jednak ludzie młodzi, gdyż mogą oni dłużej figurować w banku danych. Czasami od umieszczenia w bazie do zostania dawcą może minąć nawet kilka lat. Dlatego decyzja o zostaniu potencjalnym dawcą szpiku musi być przemyślana.
Co dyskwalifikuje dawcę:
- zakażenie wirusem HIV (lub przynależność do grupy zwiększonego ryzyka zakażenia tym wirusem)
- zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B lub C
- choroby weneryczne
- gruźlica przebyta w okresie minionych 5 lat
- cukrzyca
- aktywna astma wymagająca podawania leków (jeśli kandydat w ciągu ostatnich 5 lat nie miał napadu astmy i nie pobiera leków - może zostać zakwalifikowany)
- przebyty zawał serca, zabiegi naczyniowe na sercu (pomostowanie) i inne schorzenia wymagające ciągłego podawania leków (wypadanie płatka zastawki dwudzielnej, zaburzenia rytmu nie wymagające leczenia są akceptowalne)
- epilepsja
- nadciśnienie (jeżeli jest utrzymywane na prawidłowym poziomie przez leki, to kandydat może być zaakceptowany)
- stosowanie leków hormonalnych z wyjątkiem leków antykoncepcyjnych
- ciąża - ciąża i laktacja bezwzględnie dyskwalifikuje dawcę (czasowo)
- łuszczyca
Procedura
Osoba chcąca zostać dawcą szpiku oddaje najpierw próbkę krwi (ok. 10 ml krwi żylnej) na typowanie antygenów układu HLA. Wynik badania i dane osobowe zostają zapisane w bazie kandydatów na dawcę szpiku kostnego „Poltransplantu”. Potencjalny dawca otrzyma potwierdzenie o wpisie do bazy danych po około 2 - 3miesiącach od badania. Wyniki HLA dawców wysyłane są do bazy światowej BMDW w Holandii.
Jeżeli dawca jest wstępnie zgodny z pacjentem, rozpoczyna się kolejny etap czyli procedura doboru. Polega ona na potwierdzeniu lub wykluczeniu zgodności antygenowej dawcy z chorym, co wiąże się z: ponownym kontaktem z dawcą, ustaleniem jego stanu zdrowia, potwierdzeniem chęci oddania szpiku kostnego i przeprowadzeniem szczegółowych badań. Jeżeli potwierdzi się zgodność między dawcą a chorym, rozpoczyna się procedura Workup, czyli ostateczna kwalifikacja medyczna odbywająca się w jednym z ośrodków transplantacyjnych najbliżej miejsca zamieszkania dawcy, po której następuje pobranie szpiku lub komórek macierzystych z krwi obwodowej. Szczegółowe informacje na temat metod pobierania szpiku można znaleźć na stronie: www.rckik.poznan.pl.
Lek. med. Paweł Mytko z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu:
Jeśli ktoś myśli o tym, żeby zostać dawcą, nie powinien odkładać tej decyzji na odległą przyszłość. Szczegółowe informacje na temat metod pobierania szpiku można znaleźć na stronie naszego centrum pod adresem: www.rckik.poznan.pl. (...) Dawców dyskwalifikują przede wszystkim zakażenia wirusami i przewlekłe choroby. Ze względu na znieczulenie ogólne odpadają również osoby z chorobami serca. Układów antygenów HLA jest tyle, że trudno jest znaleźć idealnie zgodny szpik. Nawet w rodzinie nie jest taki sam. Dlatego tak ważne jest, żeby mieć w bazach danych jak najwięcej kandydatów. Jest wtedy większe prawdopodobieństwo, że uda nam się dopasować dawcę i biorcę. (...) Co do rezygnacji z bycia dawcą, to zawsze istnieje możliwość wykreślenia z rejestru. Sądzę jednak, że kiedy naprzeciwko dawcy staje osoba chora na białaczkę, dla której jedyną szansą jest przeszczep, to nikt nie potrafi w takim momencie odmówić pomocy.
(ls)
Fot. Lidia Sokowicz
