Nie daj się chorobom. Jakie badania robić i w jakim wieku?

Badania pomagają wykryć choroby we wczesnym stadium ich rozwoju, ale to nie jedyny ważny aspekt. Mogą nam również wskazać, jak tryb życia wpływa na nasz organizm. Jeśli sami z  siebie nie jesteśmy w  stanie zmusić się do rzucenia palenia lub zmiany diety, być może pomogą nam w  podjęciu takiej decyzji wyniki badań.

Każdy dorosły człowiek powinien raz w  roku wykonać takie podstawowe badania, jak: pomiar ciśnienia tętniczego krwi, morfologię krwi z  rozmazem, OB, poziom cukru we krwi, badanie ogólne moczu, badanie ginekologiczne i  cytologię (kobiety) oraz rentgen klatki piersiowej (osoby palące papierosy).

Badania w wieku 20-30 lat

• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu - raz w  roku 
• pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u  lekarza internisty - raz w  roku 
• pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) - raz na 3 lata (ewentualne niedobory w  organizmie powodujące np. przemęczenie, drżenie mięśniowe, nadciśnienie) 
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi oraz jego frakcji HDL i  LDL, a  także trójglicerydów - raz na pięć lat
• USG jamy brzusznej - co 3 do 5 lat 
• RTG klatki piersiowej - raz na pięć lat (szczególnie - osoby palące) 
• kontrola stomatologiczna - raz na pół roku 
• jeśli masz wiele znamion, zgłoś się do dermatologa w  celu ich kontroli.

• badanie ginekologiczne i  cytologia - raz w  roku (co 2 lata warto rozważyć USG przezpochwowe) 
• samobadanie piersi - raz w  miesiącu, między 6. a  9. dniem cyklu 

■ MĘŻCZYŹNI

• samobadanie jąder - raz w  miesiącu
• badanie jąder przez lekarza (pod kątem raka jądra) - co 3 lata 
• badanie proktologiczne (w  przypadku mężczyzn będących w  grupie ryzyka chorób prostaty)

Badania w wieku 30-40 lat

• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu - raz w  roku 
• pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) - raz na 3 lata (ewentualne niedobory w  organizmie powodujące np. przemęczenie, drżenie mięśniowe, nadciśnienie) 
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi oraz jego frakcji HDL i  LDL, a także trójglicerydów - raz na pięć lat (w  przypadku chorób krążenia w  rodzinie - co roku)
• pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u  lekarza internisty - raz w  roku 
• badanie USG jamy brzusznej - co 3 do 5 lat 
• RTG klatki piersiowej - raz na pięć lat (w  szczególności osoby palące) 
• kontrola dentystyczna - raz na pół roku 
• kontrola wzroku u  okulisty i badanie dna oka - raz na pięć lat (w  przypadku wady wzroku zgodnie z  zaleceniami lekarza) 
• jeśli masz wiele znamion, zgłoś się do dermatologa w  celu ich kontroli.

• comiesięczne samobadanie piersi, regularne wykonywanie badań ginekologicznych oraz cytologii - raz w  roku 
• USG piersi - raz w  roku 
• USG przezpochwowe narządów rodnych 

• samobadanie jąder - minimum co sześć miesięcy 
• badanie jąder przez lekarza (pod kątem raka jądra) - co 3 lata 
• badanie proktologiczne (w  przypadku mężczyzn będących w grupie ryzyka chorób prostaty)

Badania w wieku 40-50 lat

• podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, poziom glukozy we krwi i  ogólne badanie moczu) 
• pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u  lekarza internisty - raz do roku 
• lipidogram (cholesterol, frakcje, trójglicerydy) - raz na dwa lata (przy obarczeniu rodzinnym ryzykiem miażdżycy i chorób krążenia, nadwadze lub paleniu papierosów - co roku)
• kontrola wzroku u  okulisty i badanie dna oka oraz ciśnienia śródgałkowego - raz na dwa lata
• EKG - raz na trzy lata 
• RTG klatki piersiowej raz na pięć lat (osoby palące papierosy - co roku)
• USG jamy brzusznej - co 3 do 5 lat 
• gastroskopia - raz na 5 lat (w  ramach profilaktyki nowotworów jelita grubego warto również raz w  roku wykonywać test na obecność krwi utajonej w  kale)
• badanie densytometryczne (gęstości kości) - raz w  ciągu dziesięciolecia 
• badanie stomatologiczne i czyszczenie zębów z  osadu - raz na pół roku kontrolowanie stanu znamion i pieprzyków 

• badanie ginekologiczne i cytologia - raz w roku 
• USG przezpochwowe narządów rodnych - raz na dwa lata
• samobadanie piersi - raz w miesiącu
• USG piersi i  mammografia - raz na dwa lata
• badanie poziomu hormonów tarczycy  

• kontrola prostaty za pomocą
• badania per rectum - raz w  roku
• prześwietlenie płuc - co 2 lata (palacze według wskazań lekarza)
• samobadanie jąder - raz w  miesiącu

Badania dla osób 50+

• podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi, ogólne badanie moczu) oraz lipidogram - raz w  roku 
• pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u  lekarza internisty - raz w  roku
• USG jamy brzusznej - raz w  roku
• RTG klatki piersiowej raz na pięć lat (osoby palące papierosy RTG klatki piersiowej - co roku)
• badanie densytometryczne (gęstości kości) - raz w ciągu dziesięciolecia
• EKG - raz w  roku
• badanie okulistyczne (badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego) - raz w  roku
• badanie stomatologiczne i czyszczenie zębów z  osadu - raz na pół roku
• kontrolowanie stanu znamion i pieprzyków
• po ukończeniu 50. roku życia należy przynajmniej raz na 5 lat poddawać się kolonoskopii
• W  ramach profilaktyki nowotworów jelita grubego warto również raz do roku wykonywać test na obecność krwi utajonej w  kale. 

■ KOBIETY

• badanie ginekologiczne i cytologia oraz USG narządów rodnych - raz w  roku
• mammografia - raz na dwa lata
• samobadanie piersi - co miesiąc
• oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi - raz na kilka lat
• badanie poziomu hormonów tarczycy - co roku

■ MĘŻCZYŹNI

• oznaczenie antygenu PSA - raz w  roku
• badanie jąder przez lekarza - raz na 3 lata
• samobadanie jąder - raz w  miesiącu
• po 50-tce wzrasta ryzyko zmian w  gruczole krokowym, dlatego każdy mężczyzna w  tym wieku powinien odwiedzić urologa, poddać się badaniu prostaty per rectum i  powtarzać je od tego momentu raz na dwa lata