Jaka będzie jarocińska starówka po rewitalizacji*
- betonowa czy zielona?
Zdecydowanie zielona! Będzie stanowczo dużo więcej drzew i roślin, niż było przed rozpoczęciem remontów. Dzięki tej szeroko zakrojonej inwestycji, która jest teraz prowadzona, uda się zwiększyć powierzchnię terenów biologicznie czynnych - zielonych oaz, a co za tym idzie, zmniejszyć efekt miejskiej wyspy ciepła - uda się rozbetonować miasto.
Czyli nie grozi nam “betonoza”, jak twierdzą niektórzy?
Na pewno nie. Jarocińska starówka będzie jedną z bardziej zielonych w Wielkopolsce. Celowo użyłam sformułowania „rozbetonujemy miasto”, bo zrobimy to dosłownie. Do tej pory drzewa, krzewy rosły w pasach drogowych, były obłożone betonową kostką chodnikową czy wręcz zalane asfaltem. Natomiast po realizacji projektu nowa zieleń, która zostanie wprowadzona w centrum, będzie miała zupełnie inną formę. Wzdłuż chodników i ulic drzewa będą posadzone w kwaterach, a pod nimi będą rosły krzewy, byliny, rośliny cebulowe. Czyli zabetonowane dotąd przestrzenie dopiero teraz staną się kwaterami z zielenią. Dzięki temu zwiększy się powierzchnia biologicznie czynna. Woda opadowa nie będzie spływała do studzienek, tylko do rabat z roślinnością, co oczywiście będzie pozytywnie oddziaływało na mikroklimat. Dzięki tym rozwiązaniom nowe nasadzenia będą lepiej przystosowane do wzrostu w trudnych warunkach miejskich.
Podkreśla pani, że będzie więcej drzew, tymczasem wiele niedawno usunięto. Dlaczego?
Tak jak powiedziałam, większość drzew, które znajdowały się w centrum, wcześniej zabetonowano. One rosły w bardzo trudnych warunkach, miały niewiele przestrzeni do rozrostu korzeni, dlatego uszkadzały istniejące chodniki i przerastały studzienki kanalizacyjne. Posiadały nieodpowiednio uformowane korony, często przycinane w kolizji ze znakami drogowymi czy elewacjami budynków. Drzewa były w złym stanie, wiele z nich zamierało lub nie rokowało szansy na przeżycie. Inwestycja, którą realizuje miasto jest ogromna. Wymieniane są wszystkie sieci. Przy tak wielkiej skali prowadzonych prac ziemnych praktycznie nieuniknione jest uszkodzenie systemów korzeniowych drzew, co z kolei powoduje, że w dłuższej perspektywie te drzewa obumierają.
To dlatego usunięto również niektóre zdrowe drzewa?
Tak. Podczas prac ziemnych systemy korzeniowe rosnących tam drzew zostałyby z pewnością nieodwracalnie uszkodzone. Nawet gdybyśmy je teraz zostawili, to za dwa, trzy lata musielibyśmy je wyciąć. Niestety, będziemy jeszcze musieli usunąć 32 drzewa z różnych ulic w Śródmieściu. Nie da się ich po prostu uratować. Proszę mi wierzyć, to jest nieuniknione. Dlatego pojawiła się koncepcja kompleksowego podejścia do projektu i wprowadzenia nowych nasadzeń z innowacyjnymi rozwiązaniami, które pozwolą na to, że drzewa będą miały idealne warunki do wzrostu, nie uszkadzając istniejącej infrastruktury.
O jakich innowacyjnych rozwiązaniach pani mówi?
Zaprojektowano rozwiązania z wykorzystaniem najnowszych technologii, aby uzyskać jak najlepsze rezultaty i zapewnić odpowiednie warunki wzrostu dla nowo posadzonej roślinności. Ułożony zostanie system napowietrzająco-nawadniający drzew starszych, bo takich będziemy sadzić bardzo dużo, wraz z kwadratowymi wlewami wykonanymi ze stali ocynkowanej. Doły pod sadzone drzewa zostaną wypełnione urodzajną ziemią wymieszaną z ukorzeniaczem oraz inokulowaną mieszanką mikoryzową. Bryła korzeniowa sadzonych drzew zostanie ustabilizowana za pomocą podziemnych kotew zamontowanych do siatki stalowej. Aby wykluczyć ewentualną możliwość przerastania korzeni w instalacje, proponuje się zabezpieczenie instalacji podziemnych m. in. ekranami przeciwkorzeniowymi. W wielu miejscach zostanie zamontowany specjalny system nawadniania - podziemne linie kroplujące oraz nawadnianie dokorzeniowe.
Ktoś będzie pilnował tego, żeby rośliny posadzono prawidłowo i dbano o ich rozwój?
Rośliny to żywy materiał, zupełnie inaczej ma się tu sytuacja, jak w przypadku dróg, czy elementów małej architektury, dlatego projekt zakłada też nadzór inwestorski w zakresie zieleni. Inspektor nadzoru terenów zieleni zobowiązany będzie sprawdzać, czy przygotowany grunt jest zgodny z dokumentacją oraz sztuką ogrodniczą, czy materiał roślinny spełnia wymagania. Ponadto posadzone rośliny będą objęte gwarancją i jakiekolwiek “wypady” roślin będą podlegały wymianie - na koszt wykonawcy oczywiście.
Powiedziała pani, że nowych roślin będzie dużo więcej w centrum niż do tej pory. Ile? Konkrety.
Nowych roślin będzie dużo więcej i zbudują większe korony - posadzonych zostanie 156 szt. drzew, 18.307 m2 krzewów, (do tej pory było 205 m2) oraz 13.215 szt. bylin i 6.490 szt. roślin cebulowych (do tej pory bylin i roślin cebulowych nie było w ogóle w centrum). Wszędzie będzie więcej zieleni. Podam przykład Rynku, gdzie też będziemy musieli usunąć drzewa, bo niektóre są w złym stanie fitosanitarnym - zamierają, nie rokują szansy na przeżycie. Inne drzewa kolidują z projektowanymi rozwiązaniami, a niektóre rosną wprost na linii instalacji sieci gazowej. Ale na Rynku jest w tej chwili 19 drzew, a posadzone zostaną 42. To będą rozrośnięte duże drzewa z prawidłowo ukształtowanymi koronami. Posadzimy 31 sztuk grabów pospolitych i 11 lip drobnolistnych typu ‘Rancho’. Zaprojektowano bardzo duże drzewa, zbliżone rozmiarem do obecnych. Będą one miały wysokość od 5 do 7m i obwody ok. 40 cm (w zależności od gatunku). Projekt przewiduje szpalerowe nasadzenia zieleni przyulicznej. Planujemy, że będą to drzewa w formie piennej z koroną rozpoczynającą się na wysokości 2,2 m oraz wielopniowej z 2-5 pniami - tak będzie na płycie rynku). Chciałabym podkreślić, że zdaniem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków już wprowadzenie 19 szt. drzew stanowiłoby właściwą kompensację, a jednak Gmina Jarocin oprócz zobowiązania wynikającego z pozwolenia konserwatorskiego dokona dodatkowych nasadzeń i będzie ich prawie dwa razy tyle. Teraz właśnie tworzymy zielone tereny w centrum dla przyszłych pokoleń.
Na jarocińskiej starówce latem nie zabraknie tlenu i cienia?
Jarocin nie stanie się betonową pustynią i niejednokrotnie podkreślaliśmy to podczas konsultacji społecznych. Powinniśmy być dumni z tego, że mieszkamy w Jarocinie - gdzie rewitalizacja nie polega na betonowaniu rynku czy centrum miasta. Tak naprawdę ta rewitalizacja zaczęła się zupełnie inaczej niż w innych miastach w Polsce. Nowy projekt jest kompleksowy: wprowadza więcej zieleni, likwiduje bariery architektoniczne (jak wyniesione krawężniki). Projekt powstał jako jedno kompleksowe rozwiązanie - rynek i przyległe uliczki stworzą wreszcie jedną całość, a starówka będzie naturalnie połączona z parkiem. Powstaną deptaki z dużą ilością zieleni i elementami małej architektury. Spacerując w centrum, będzie można usiąść na nowych ławkach i odpocząć czy bezpiecznie przyjechać do centrum rowerem. Mieszkańcom, również z małymi dziećmi zapewnimy swobodny i bezpieczny teren do spacerów w okolicy np. fontanny. Śródmieście będzie zachęcało do spędzania tam wolnego czasu. Będzie zielono i pięknie.
