Ministerstwo kultury chce likwidacji abonamentu RTV. Kiedy miałoby to nastąpić i co z zaległymi opłatami? [SONDA]

Abonament RTV uważany przez wielu za relikt minionych czasów ma tyle samo zwolenników, co przeciwników. Choć tych ostatnich wydaje się być coraz więcej. 

Mniej niż jedna trzecia posiadaczy odbiorników płaci abonament RTV

Z danych Krajowej Rady radiofonii i Telewizji wynika, że tylko nieco ponad 38% gospodarstw domowych zarejestrowało swoje odbiorniki, z czego tylko 32% faktycznie płaci abonament RTV.

Wysokość tej opłaty w 2026 roku będzie wynosiła: 

• za 1 miesiąc za radioodbiornik wynosi 9,50 zł miesięcznie (jeżeli abonent każdego miesiąca uiszcza opłatę, wówczas opłata za okres 12 miesięcy wyniesie 114 zł),
• za 1 miesiąc za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i  radiofoniczny wynosi 30,50 zł miesięcznie (jeżeli abonent każdego miesiąca uiszcza opłatę, wówczas opłata za okres 12 miesięcy wyniesie 366 zł).

Likwidacja abonamentu RTV nie wcześniej niż za rok

Ostatnio likwidację opłaty na rzecz mediów zaproponowało jednak Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w projekcie nowej ustawy medialnej. Zakłada on, aby opłata zniknęła wraz z początkiem 2027 roku. Jednocześnie proponuje, aby zaległe zobowiązania przedawniły się najpóźniej po upływie 2 lat, czyli do końca 2028 roku.

„Proponuje się uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych, a co za tym idzie likwidację obowiązku ponoszenia opłat abonamentowych przez gospodarstwa domowe oraz inne podmioty zobowiązane do ich uiszczania” - czytamy w komunikacie ministerstwa.

W zamian proponuje się dotację z budżetu państwa na poziomie co najmniej 2,5 mld zł rocznie. Resort wskazuje, że „kwota ta jest zbliżona do wysokości środków przekazywanych mediom publicznym w ostatnich latach w ramach opłat abonamentowych i rekompensat”.

W założeniach projektu nowej opłaty wskazano, że termin jego przyjęcia przez Radę Ministrów to II lub III kwartał 2026 roku. Oznacza to więc, że najwcześniejszy możliwy termin likwidacji abonamentu RTV to 2027 rok.

Wprost mówi on o tym, że opłaty abonamentowe zgodnie z propozycją - o ile zostanie przyjęty przez rząd, parlament i podpisany przez prezydenta - znikną wraz z 1 stycznia 2027 roku.

Co z zaległymi opłatami i długami abonentów?

„Konieczne jest wprowadzenie regulacji mającej na celu zakończenie poboru opłat należnych za okres przed wejściem w życie niniejszej ustawy. Proponuje się, aby do zobowiązań powstałych w czasie obowiązywania ustawy o opłatach abonamentowych stosować dotychczasowe przepisy, co umożliwi pobranie zaległych opłat. Jednocześnie wskazane jest, aby okres przejściowy nie trwał zbyt długo - proponuje się więc, aby zaległe zobowiązania przedawniły się najpóźniej po upływie 2 lat, czyli do końca 2028 r.” - wskazano w uzasadnieniu nowych uregulowań.

Likwidacja abonamentu RTV - co z finansowaniem mediów publicznych?

Pierwszy wariant zakładał, że składka audiowizualna byłaby pobierana wraz z podatkiem PIT od osób fizycznych i CIT od osób prawnych. To rozwiązanie odrzucono jednak, bo ”spotkałoby się z dużym oporem społecznym z uwagi na fakt, iż składka pobierana byłaby z podatkiem. Z drugiej strony komplikowałoby to też system podatkowy.

Drugą dyskutowaną opcją było wprowadzenie opłaty od gospodarstw domowych na wzór rozwiązań przyjętych w Niemczech, gdzie pobiera się ją na podstawie ewidencji płatników podatku od nieruchomości. 

W tym przypadku resort uznał jednak, że „system taki wymaga zbudowania jednolitej bazy danych gospodarstw domowych, której w chwili obecnej nie posiada żaden organ administracji publicznej”, co również stało się podstawą odrzucenia pomysłu.

Ostatnim wariantem było finansowanie mediów publicznych z podatku pochodzącego od przedsiębiorców działających na rynku medialnym. 

„Wariant ten został odrzucony na wstępnym etapie analiz, gdyż jego wprowadzenie wiązałoby się z istotną zmianą systemu pomocy publicznej, skutkującą koniecznością notyfikacji pomocy publicznej Komisji Europejskiej. Wiązałoby się to z wydłużeniem prac nad nowym systemem finansowania mediów publicznych o 2-3 lata” - wynika z argumentacji ministerstwa.