- Pracują dla blisko 400 tys. mieszkańców Wielkopolski
- Ekologiczny lider regionu
- Wyzwania, które napędzają rozwój
- Jak to wszystko się zaczęło?
- Porozumienie i pierwsze inwestycje
- Powstaje nowoczesny zakład
- Rozbudowa zakładu i nowa nazwa
- Energia ze słońca i odpadów
- Produkty z odpadów - w duchu gospodarki obiegu zamkniętego
- Edukacja zaczyna się lokalnie
- Rozmowa z Agnieszką Pachciarz, prezesem zarządu Wielkopolskiego Centrum Recyklingu w Jarocinie
Pracują dla blisko 400 tys. mieszkańców Wielkopolski
Przez ponad dwadzieścia lat działalności w rozwój zakładu zainwestowano ponad 300 milionów złotych, w dużej mierze pochodzących z funduszy unijnych. O imponującej skali rozwoju świadczą liczby - WCR obsługuje blisko 370 tys. mieszkańców 25 wielkopolskich gmin. Nowoczesność zakładu polega przede wszystkim na nieszablonowych i innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych, które wpisują się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym. Dzięki nim spółka efektywniej przekształca odpady w ekologiczne produkty.
Ekologiczny lider regionu
W historii przedsiębiorstwa nie brakuje powodów do dumy. Każda rozbudowa firmy - niezależnie od jej skali - była sukcesem, bo stanowiła ważny krok rozwojowy. Zwiększenie mocy przerobowych, modernizacja technologii - wszystkie te działania przyczyniły się do wzmocnienia pozycji Wielkopolskiego Centrum Recyklingu w regionie i potwierdzały, że obrana strategia rozwoju jest właściwa.
Wyzwania, które napędzają rozwój
Jednym z największych wyzwań dla zakładu okazały się częste zmiany w systemie selektywnej zbiórki odpadów oraz zwiększające się wymagane poziomy odzysku i recyklingu. Elastyczność organizacyjna oraz opracowanie skutecznych rozwiązań spowodowały, że WCR świetnie sprostał temu trudnemu zadaniu. Nie jest jednak tajemnicą, że branża odpadowa jest sektorem bardzo dynamicznym i wymagającym wyznaczania nowych celów.
Nieustającym wyzwaniem jest konsekwentne unowocześnianie naszej instalacji w taki sposób, aby nadal oferować naszym wspólnikom najnowocześniejsze dostępne technologie - podkreśla Agnieszka Pachciarz, prezes zarządu WCR.
Jak to wszystko się zaczęło?
Korzenie Wielkopolskiego Centrum Recyklingu sięgają 2003 r., kiedy na bazie Komunalnego Zakładu Budżetowego, powstała spółka prawa handlowego - Zakład Gospodarki Odpadami. Mimo że tworzyło go jedynie składowisko odpadów, już pojawiały się plany na rozwój. Spółka zaczynała od 3 pracowników, obsługiwała 45 tysięcy mieszkańców i przyjmowała około 11,5 tys. ton odpadów rocznie. O rozmachu i nowoczesności firmy zdecydowała głównie wizja i determinacja pierwszego prezesa spółki, nieżyjącego już, Mariusza Małynicza.
Porozumienie i pierwsze inwestycje
Pierwszym krokiem do tego, aby WCR (dawniej ZGO) stało się regionalnym centrum przetwarzania odpadów, było zawarcie w 2008 r. Porozumienia Międzygminnego. Na jego mocy 17 wielkopolskich samorządów powierzyło jarocińskiej spółce zorganizowanie i nadzór nad systemem gospodarowania odpadami, z czasem stając się udziałowcami w spółce.Współpraca gmin szybko przełożyła się na świadome działania i rozwój zakładu, który w tym samym roku wzbogacił się o pierwszą półautomatyczną sortownię odpadów na odpady opakowaniowe zbierane selektywnie. Trzy lata później w Witaszyczkach powstał drugi w Wielkopolsce Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Powstaje nowoczesny zakład
Przełomowym momentem było uruchomienie w 2015 r. nowoczesnego zakładu do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. W ramach inwestycji powstały: sortownia odpadów, kompostownia z fermenterem oraz zespół kogeneracyjny, umożliwiający wytwarzanie z odpadów energii elektrycznej oraz cieplnej. Inwestycja została zrealizowana dzięki dofinansowaniu pozyskanemu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.Modernizacja sortowni w 2019 r. pozwoliła na efektywniejszy odzysk surowców z odpadów zmieszanych jak i tych zbieranych selektywnie. Hala jest wyposażona w urządzenia fotooptyczne do sortowania odpadów, dwa sita bębnowe i blisko 2,5 km taśmociągów.
Rozbudowa zakładu i nowa nazwa
Środki unijne pozwoliły na kolejny etap rozwoju zakładu. Powstał drugi fermenter na odpady biodegradowalne selektywnie zbierane oraz tunele kompostowe ze zbiornikiem do magazynowania nawozu płynnego, dzięki czemu zwiększono ilość produkowanego biogazu. Podczas rozbudowy powstały także place do przetwarzania odpadów budowlanych oraz odpadów biodegradowalnych. Zmodernizowana została też podczyszczalnia ścieków. Rozbudowa instalacji została sfinalizowana w 2023 r. Zwiększyła nie tylko moce przerobowe i odzysk energii, ale również ograniczyła składowanie odpadów, umożliwiając efektywne odzyskiwanie surowców i przekształcanie ich w nowe produkty. W związku z tym zmieniona została nazwa zakładu na Wielkopolskie Centrum Recyklingu, która w pełni oddaje charakter prowadzonej działalności.
Energia ze słońca i odpadów
Spółka systematycznie rozbudowuje instalacje fotowoltaiczne, wykorzystując do tego wszystkie dostępne powierzchnie - od mniejszych instalacji na dachach obiektów spółki czy carportach, po farmę PV na zrekultywowanej kwaterze składowiska odpadów komunalnych. To pierwsza tego typu inwestycja w Wielkopolsce. Projekt nie tylko symbolizuje wielowymiarową proekologiczną filozofię zakładu, ale też pokazuje, że nawet tereny poeksploatacyjne mogą otrzymać nowe, zielone życie.Dzięki pracy zespołu kogeneracyjnego oraz instalacji fotowoltaicznych spółka osiągnęła w 2020 r. samowystarczalność energetyczną. Dziś zakład działa w sposób niezależny i przyjazny środowisku. Jest także gminnym liderem w produkcji zielonej energii, a w ramach powstałej w 2025 roku Jarocińskiej Spółdzielni Energetycznej będzie tworzyć lepsze warunki wymiany energii dla zrzeszonych w niej podmiotów.
Produkty z odpadów - w duchu gospodarki obiegu zamkniętego
Poza zieloną energią, Wielkopolskie Centrum Recyklingu produkuje także naturalne polepszacze glebowe: Terrawit oraz Plonwit, które powstają z bioodpadów. Terrawit z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością - zyskał wielu sympatyków, którzy wracają po niego co roku. Zakład oferuje także certyfikowane kruszywo budowlane wytwarzane z mieszanek popiołów oraz gruzu.
Edukacja zaczyna się lokalnie
Wielkopolskie Centrum Recyklingu aktywnie angażuje się w działania społeczne i edukacyjne, promując postawy proekologiczne wśród mieszkańców regionu. Spółka wspiera lokalnych sportowców, fundacje, osiedla i instytucje, a także uczestniczy w wydarzeniach takich jak festyny rodzinne czy ekologiczne, podczas których edukuje uczestników w zakresie ochrony środowiska i prawidłowej segregacji odpadów.
WCR regularnie zaprasza grupy przedszkolne i szkolne na bezpłatne zajęcia edukacyjne prowadzone na terenie instalacji, pozwalające najmłodszym zobaczyć, jak w praktyce wygląda proces przetwarzania odpadów.
Działania edukacyjne kontynuowane są również w przestrzeni internetowej - na profilach WCR w mediach społecznościowych publikowane są materiały merytoryczne, ciekawostki ekologiczne oraz aktualne informacje o rozwoju spółki.
Rozmowa z Agnieszką Pachciarz, prezesem zarządu Wielkopolskiego Centrum Recyklingu w Jarocinie
Jaką rolę odgrywa Wielkopolskie Centrum Recyklingu jako ekologiczny lider regionu?
Jako spółka kierujemy się wartościami rozwoju ekologicznego. Cały czas pracujemy nad możliwościami optymalizowania procesu zagospodarowania odpadów, kierując się modelem Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Udoskonalamy nasze procesy, chcąc tworzyć jak najwięcej produktów. Staramy się ponownie wykorzystywać najwięcej, jak się da, a jednocześnie także edukować społeczeństwo.
Podstawową wartością jest również współpraca z samorządami w ramach Porozumienia Międzygminnego. WCR jest merytorycznym partnerem dla 25 wielkopolskich gmin i pomaga im doskonalić systemy gospodarki odpadowej z korzyścią dla środowiska oraz mieszkańców.
Czy WCR planuje w przyszłości zwiększenie strumienia odpadów trafiających do zakładu?
Spółka nie dąży do istotnego zwiększania ilości przyjmowanych odpadów, ale koncentruje się na utrzymaniu stabilnego poziomu strumienia z regionu, obejmującego prawie 400 tys. mieszkańców. Działamy lokalnie, stawiając na przekazywanie wiedzy, wdrażanie innowacji i stosowanie najlepszych praktyk w gospodarce odpadami, tak by nasze doświadczenia mogły inspirować inne regiony i instalacje do efektywnego przetwarzania surowców.
Na czym polega przewaga konkurencyjna Wielkopolskiego Centrum Recyklingu?
Jesteśmy jednym z liderów w branży, posiadamy najlepsze dostępne na rynku technologie. Poza tym nowoczesność i wielkość zakładu plasują nas jako największą w Wielkopolsce i jedną z największych tego typu instalacji w Polsce. Naszą siłą jest kompleksowość działania. Nie skupiamy się wyłącznie na odbiorze i przetwarzaniu odpadów - patrzymy na nie jako na pełnowartościowe zasoby, które mogą wrócić do gospodarki w nowej formie.
Na tle konkurencji wyróżnia nas także różnorodność produktów - nawozy organiczne, stłuczka szklana i kruszywo budowlane. Każdy z tych elementów wpisuje się w model gospodarki o obiegu zamkniętym.
Zakład jest także samowystarczalny energetycznie.
Tak, dzięki własnej instalacji biogazowej i kogeneracji, a także rozbudowanemu systemowi paneli fotowoltaicznych wytwarzamy energię potrzebną do funkcjonowania zakładu, a nawet i więcej. To rzadkość w naszej branży, a dla nas - powód do dumy. Stanowi także bazę dla WCR Jarocin jako wytwórcy energii w spółdzielni energetycznej, którą założyliśmy wspólnie z gminą i dwiema spółkami gminnymi kilka tygodni temu.
Czy WCR zamierza rozwijać się dalej w duchu zielonej transformacji energetycznej?
Wdrażamy projekt budowy nowoczesnej biometanowni, która pozwoli nam oczyszczać wytwarzany biogaz do postaci metanu, o dofinansowanie której ubiegaliśmy w 2024 i 2025 roku. Dzięki temu będziemy mogli produkować paliwo bioCNG, stanowiące alternatywę dla tradycyjnych źródeł energii. To rozwiązanie nie tylko pogłębi naszą samowystarczalność energetyczną, ale w przyszłości może również wspierać lokalne linie autobusowe, przyczyniając się do ograniczenia emisji spalin w regionie.
Jakie działania podjęło WCR, aby ograniczyć wpływ instalacji na otoczenie, w szczególności w zakresie emisji zapachów?
Pod koniec 2024 roku rozpoczęliśmy realizację szerokiego programu działań antyodorowych, mającego na celu ograniczenie uciążliwości zapachowych na terenie instalacji. Do tej pory zrealizowaliśmy 12 inwestycji o łącznej wartości ponad miliona złotych. Te rozwiązania realnie poprawiają komfort mieszkańców okolicznych terenów i wpisują się w naszą strategię odpowiedzialnego, zrównoważonego rozwoju.
Jakie to były działania?
Wśród najważniejszych działań warto wymienić montaż czterech armatek antyodorowych, zraszacza biopreparatu na sortowni odpadów czy pływającej bariery antyodorowej na zbiorniki podczyszczalni. Dodatkowo, na czynnej kwaterze składowiska uruchomiono system odgazowujący wraz z pochodnią, w której gazy mogą bezpiecznie się spalać.
Jakie wyzwania stoją przed WCR-em w najbliższych latach?
Najbliższe lata przyniosą szereg wyzwań dla WCR. Kluczowe będzie wdrożenie systemu kaucyjnego, które zmieni strumień odpadów i sposób ich zarządzania, a także stałe doskonalenie procesów przetwarzania w celu zwiększenia poziomów odzysku i recyklingu oraz realizacji modelu „Zero Waste”.
Równie istotna będzie edukacja mieszkańców - tylko świadoma segregacja i współodpowiedzialność społeczna pozwolą w pełni wykorzystać potencjał nowoczesnych technologii i osiągnąć maksymalną efektywność całego systemu gospodarowania odpadami.
Wielkopolskie Centrum Recyklingu - Sp. z o.o. w Jarocinie
Witaszyczki, ul. im. Mariusza Małynicza 1, 63-200 Jarocin
tel. 62 747 24 56
sekretariat@wcr-jarocin.pl
www.wcr-jarocin.pl
