Wielkanoc w Europie w obliczu pandemii. Jak ją celebrują jarociniacy zagranicą?

Francuskie polowanie na jajka tylko w domach lub ogrodach

Święta Wielkiej Nocy we Francji mają charakter mniej religijny, a bardziej handlowy. Najbardziej znanym symbolem wielkanocnym są tu czekoladowe figurki zajączków. W Niedzielę Palmową Francuzi poświęcą gałązki bukszpanu. Nie zabraknie też popularnej tradycji, jaką jest szukanie całą rodziną czekoladowych jaj. 

Moja córka i dzieci znajomych uwielbiają tę zabawę. Organizujemy ją najczęściej w ogrodach, niestety obecnie nie możemy spotykać się z nikim spoza rodziny więc przyjdzie mi chować jajka w mieszkaniu. Ta tradycja świąteczna przerodziła się w zabawę dla najstarszych pod nazwą „Chasse aux oeufs”. Niestety ani w parkach, ani na torach wyścigowych nie będzie wielkiego szukania jaj. Francuzi spędzą te święta zamknięci - mówi Katarzyna z Jarocina, która od 20 lat mieszka w Paryżu.

Na pewno we francuskich domach nie zabraknie słodyczy: czekoladowych baranków, zajączków czy rybek, którymi zostaną obdarowane dzieci. Na każdym świątecznym stole pojawi się udziec jagnięcy, najpopularniejsza potrawa wielkanocna we Francji. 

Jeśli chodzi o zwyczaje kulinarne, na francuskich stołach pojawią się pieczeń z baraniny, wykwintne pasztety oraz najrozmaitsze desery. Nie zabraknie też jajka, które  przyrządzone jest na wiele sposobów.

Jagnięcina i tradycyjny pudding na wielkanocnym stole

Brytyjskie świętowanie Wielkanocy rozpocznie się w Wielki Piątek i potrwa aż do poniedziałku, a wszystkie cztery świąteczne dni będą wolne od pracy. Wyjątkiem był zawsze Poniedziałek Wielkanocny, kiedy to przed pandemią odbywały się wyprzedaże.

 Tutaj nie ma tradycji święcenia potraw. W Wielką Sobotę wspólnie z mężem i dziećmi chodziliśmy do centrum Londynu, gdzie odbywały się uliczne festiwale. W pierwszy dzień świąt tradycyjnie spotykaliśmy się z rodziną i przyjaciółmi, często w parku lub poza miastem, zabieraliśmy ze sobą kosze pełne smakołyków. Teraz będziemy zamknięci w mieszkaniu, bo nawet ze sąsiadami nie wolno nam się spotykać - opowiada Iza, która wyszła za mąż za londyńczyka.

Pomimo trudnej sytuacji na śniadaniu wielkanocnym pojawią się gotowane jajka w najróżniejszej postaci. A po nim domownicy wymienią się podarkami oraz kartkami świątecznymi z życzeniami pomyślności i zdrowia. Na świątecznym obiedzie serwowana będzie pieczona jagnięcina, a na deser tradycyjny pudding, który na Wielkanoc przybiera formę tarty z custardem - słodkim sosem przypominającym nasz budyń posypanej rodzynkami.

W tym roku Wielkiej Brytanii zabawy świątecznych, których głównym elementem są jajka, odbędą się w domach lub prywatnych ogrodach, a nie jak zawsze w parkach 

Pochowam jajka w domu, żeby choć trochę zachować angielską tradycję - tłumaczy Iza.  

Lśniące czystością niderlandzkie domy i ulice, ale bez barwnych korowodów

Święta wielkanocne w Niderlandii bardzo różnią się od polskich. W całym kraju Wielkanoc jest celebrowana jako wielkie wiosenne Święto. Przygotowania do świątecznych dni to przede wszystkim zakupy. Najpierw mieszkańcy zaopatrują się wielkanocne ozdóbki: od pięknych wielkanocnych wieńców i stoików po kurczaczki, baranki, króliczki i plastikowe pisanki. 

Domy, a często również ogródki przystraja się już na parę tygodni przed Wielkanocą. Wnętrza są dekorowane żółtymi, wiosennymi kwiatami. W Holandii nie ma zwyczaju wysyłania życzeń na Wielkanoc. Niestety w Wielki Tydzień Niderlandczycy nie odwiedzą całymi rodzinami sklepów, w których królują wielkanocne produkty takie jak czekoladowe czy marcepanowe zajączki oraz jajka, wielkanocne ciasto Passtol pełne bakalii i nadzienia marcepanowego. Na zakupy wybiorą się w pojedynkę, aby zdobyć wszystko na świąteczny stół. 

Najważniejszym posiłkiem w Niedzielę Wielkanocną jest tutaj brunch, czyli tak zwane późne śniadanie.  Na stole pojawiają się wędliny, pasztety, sery, sałatki oraz różnorodne pieczywo i masło wymienia Martyna z Jarocina, która w Niderlandach mieszka z mężem i dwójką małych synów. 

Na deser podane zostanie wspomniane wcześniej ciasto Passtol, czekoladowe jajeczka oraz słodki chleb nadziewany rodzynkami skórką pomarańczy i cytryny. Po brunchu dzieci oddają się zabawie poszukiwania czekoladowych jajek schowanych przez wielkanocnego zajączka, ale tylko w mieszkaniu lub w ogrodzie, a nie jak zawsze w ogólnodostępnych parkach. 

Ta zabawa to duża radość dla dzieciaków, bo znalezione jajko należy do tego, kto je odszukał no i trzeba je zjeść, niestety nie będziemy mogli zgodnie z tutejszym zwyczajem wybrać się w drugi dzień świąt do parku, a potem do kawiarni. Z powodu pandemii jest to niemożliwe - opowiada Martyna. W Niederlandach przed świętami robi się porządki i to nie tylko w domach. Tutaj czystością lśnią chodniki, jezdnia i każdy zakamarek. Jednak w tym roku w poświąteczny poniedziałek zabraknie tańców i korowodów na ulicach. 

Wielkanocne zwyczaje na świecie

 Wielkanoc na całym świecie obchodzona jest w trochę inny sposób. Każdy region ma swoje tradycje, a jego mieszkańcy nie wyobrażają sobie świąt bez konkretnych obrzędów.

• Czechy -  w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni małym batem, wykonanym z gałązki wierzby udekorowanej kokardami, dają klapsa kobietom. Według przesądu, zabawa ta dodaje pannom urody, zdrowia i zwiększa płodność.
• Francja - w mieście Haux na cześć Napoleona robi się  omlet z ponad 4,5 tys. jaj. 
• Korfu - (grecka wyspa) rano w Wielką Sobotę mieszkańcy wyspy wyrzucają przez okna naczynia. Pozbywają się w ten sposób starych garnków, patelni, ponieważ uważają, że do Wielkanocy należy pozbyć się wszystkich starych rzeczy.
• Bułgaria - bitwa na jajka. Właściciel nienaruszonego jajka będzie miał szczęście przez nadchodzący rok.
• Bermudy - w Wielki Piątek na Bermudach miejscowi puszczają zrobione własnoręcznie latawce.
• Irlandia - Wielką Sobotę organizuje się tłumny pochód, na którego czele staje miejscowy rzeźnik niosący na kiju zawieszonego śledzia, symbolizującego post. Uczestnicy okładają kijami i pałkami rybę, którą ostatecznie wrzuca się do rzeki. 
• Norwegia - w tym czasie pojawiają się w księgarniach specjalne kryminały, nazwane z okazji Wielkiej Nocy „Paskekrim”. W czasie Świąt można zakupić je w specjalnych pakietach, wersjach kieszonkowych lub w promocyjnej cenie. 
• Włochy - czasie Świąt we Florencji organizowany jest pochód, w którym uczestniczą wszyscy mieszkańcy Florencji, wraz z w władzami miasta i muzykami. Za ludźmi przebranymi w średniowieczne stroje toczy się wielki wóz, wypełniony fajerwerkami. Wybuch wozu to zdecydowanie największa atrakcja parady.
• Finlandia - w tym skandynawskim kraju dzieci przebierają się za czarownice i noszą witki wierzbowe przyozdobione piórami prosząc ludzi na ulicach o czekoladowe jajka. 
• Hiszpania - w Wielki Czwartek w średniowiecznym mieście Verges w Hiszpanii odbywa się tradycyjny „dansa de la mort” czyli „taniec śmierci”. Ludzie ubierają się w kostiumy szkieletów i paradują ulicami. Procesja kończy się szkieletami niosącymi pudła z popiołem. Makabryczny taniec rozpoczyna się o północy i trwa przez trzy godziny.
• Sycylia (włoska wyspa) - w Prizzi na Sycylii po ulicach chodzą grupy osób przebranych za diabły. Ich zadaniem jest udręczanie dusz, które tak naprawdę polega na wymuszeniu zapłaty za drinki.
• Dania - wciąż żywa jest tradycja wysyłania wierszy do członków rodziny czy znajomych. Zamiast podpisu widnieje zagadka - tyle kropek, ile liter ma imię autora. Podczas wielkanocnego spotkania trzeba zgadnąć, od kogo dostało się w tym roku wiersz. Ten, kto nie jest w stanie poprawnie wskazać autora, musi mu dać w prezencie czekoladowe jajko.
• Wielka Brytania - w brytyjskim miasteczku Bacup w wielkanocną niedzielę można zobaczyć występ mężczyzn z pomalowanymi na czarno twarzami i ubranych w dziwne stroje, którzy dyrygowani z pomocą bata wykonują szereg tańców ludowych.
• Cypr - podobnie jak w Polsce, maluje się tu jajka, jednak wszystkie mają jedną barwę czerwoną symbolizującą krew Chrystusa. W Niedzielę Wielkanocną, przed śniadaniem, dochodzi do "bitwy na pisanki". 
• Filipiny -  to tutaj kultywowana jest najbardziej drastyczna tradycja związana ze Świętami Wielkanocnymi. W Wielki Piątek setki mężczyzn upamiętniając męczeńską śmierć Chrystusa daje się bić bambusowymi biczami, a kiedy na ich ciałach pojawia się krew, biorą na barki krzyż, aby finalnie dać się na nim ukrzyżować.
• Stany Zjednoczone - każdego roku w Stanach Zjednoczonych organizowany jest konkurs na najbardziej oryginalny wielkanocny kapelusz. W te święta nie tylko panie prześcigają się w pomysłach na niepowtarzalne nakrycie głowy. 
• Węgry - tutaj podobnie, jak Polsce w Wielkanoc obchodzony jest Lany Poniedziałek. Z tą jedną różnicą, że zamiast wodą, mężczyźni pryskają kobiety odrobiną perfum. W zamian otrzymują całusa lub drobną sumę pieniędzy.
• Armenia - do świątecznych zwyczajów należy wypiekanie chleba zwanego cheorek. Ormianie wierzą, ze gdy Matka Boska stała pod krzyżem Chrystusa, miała przy sobie chleb, który został zabarwiony na czerwono przez krew Zbawiciela.